विजय माल्या लण्डनमा परे पक्राउ, 'किंग अफ गुड टाइम्स' को जीवनमा जब किंङ फिसरले ल्यायो टुइस्ट
450 पटक पढिएको
नयाँ दिल्ली । १३ महिनादेखि फरार रहेका भारतीय चर्चित व्यवसायी विजय माल्या मंगलबार लण्डनमा पक्राउ परेका छन्। मदिरा व्यवसायी माल्या भारतीय बैकहरुको ठूला 'डिफल्टर' हुन्।
माल्याले भारतीय १७ बैंकको करिव ९० अर्ब भारु ऋण तिर्न बाँकी छ। गत बर्षको मार्चबाट उनी भारत छोडेर हिँडेका थिए। लण्डनमा पक्राउ परेलगत्तै भारत सरकारले सुपुर्दगी गर्न माग गरेको छ।
उनलाई विश्वले 'किंग अफ गुड टाइम्स' भनेर चिन्छ। विदेश जान समेत प्रतिवन्ध लाग्ने भएपछि उनी भारत छाडेर तेस्रो मुलुक भागिरहेका थिए। आखिरमा उनी १३ महिनापछि पक्राउ परे।
यस्तो छ माल्याको कथा
सन् १९८३ मा विजय माल्या जम्मा २७ वर्षका मात्रै थिए। मदिरा कारोवारी उनका पिता भिट्टल माल्याको हर्टअट्याकबाट निधन भयो। पिताको मृत्युको एक सातापछि युवी समूहका सेयरधनीले विजय माल्यालाई कम्पनीको अध्यक्ष तथा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत बनायो।
यही वर्ष भारतले अर्थतन्त्र केही खुला बनायो। त्यसको सिधा असर मदिराको बिक्रीमा पर्योव। विजय माल्याले नेतृत्व गर्ने कम्पनी युवी समूहको युनाइटेड स्प्रिट्सको कारोवार पनि बढ्न थाल्यो। माल्यासँग व्यापार गर्ने वंशाणुगत गुण आएको थियो। उनले युनाइटेड स्प्रिट्सको कारोवारलाई बढाउन थाले।
मदिरा कम्पनीका लागि मार्केटिङ एउटा सशक्त हतियार थियो। माल्या भारतका राम्रा विजनेश स्कुलमा आफै गए। त्यहाँका सबैभन्दा स्मार्ट युवा आफ्ना कम्पनीका लागि छान्न थाले। ती युवा युनाइटेड स्प्रिटका लागि मार्केटिङ रणनीति बनाउँथे। उनीहरु नयाँ सञ्चार माध्यममार्फत बेस्सरी आफ्ना उत्पादनको मार्केटिङ गर्थे।
भारतमा भरखर केवल टिभी सुरु भएको थियो। त्यसको राम्रो फाइदा समेत युवीले लियो। एक दिन एउटा पार्टीमा माल्याको अमेरिकी अभिनेतासँग भेट भयो।
युवी लिमिटेडका तत्कालिन निर्देशक कल्याण गाँगुलीका अनुसार माल्याले उनलाई बोलाएर भने, यो सुन्दर देखिने व्याक्तिलाई यहाँ सबैले हेरिरहेका छन्, हामी यसलाई हाम्रो ब्राण्ड एम्बेस्डर किन नबनाउने।
अमेरिकी कलाकार राँन मास भारतमा हेरिने टिभीमा देखाइने लोकप्रिय सिरियल 'द बोल्ड एण्ड व्युटिफुल'मा रिज फोष्टरको भुमिकामा थिए। छिट्टै राँन मास भारतीय शहरमा किंगफिशरको विज्ञापनमा देखिन थाले।
तर राँन मास मात्रै होइन माल्या आफै पनि कम्पनीका लागि छवि बने ।
माल्याको छवि
रेव्यान चस्मा, महँगा गहना लगाउने माल्या स्पिडबोटमा सुन्दर युवतीहरुसँग देखिन थाले। बलिउडका नायिका, सुपरमोडल र व्यापारिक दुनियाँका सुन्दरीहरु उनका भिआइपी पार्टीका सदस्यहरु हुन थाले।
उनीहरुसँग किस गर्दै गरेको, आलिशान जीवन विताइरहेको माल्याको यो छवि सबै भारतीयको दिमागमा बस्न थाल्यो।
माल्यासँग कयौं आलिशान बंगलाहरु छन्। त्यसमध्ये एउटा हो न्युयोर्क सिटीमा भएको ट्रंपटावरको घर। त्यसबाहेक उनीसँग फ्रान्सको रिविएरा तथा दक्षिण अफ्रिका तथा गोवामा पनि अलिशान बंगलाहरु छन्।
माल्याको कम्पनीको ट्यागलाईन हो, किंग अफ गुडटाइम्स। उनले युवी समूहको ब्राण्ड नाम अरु कम्पनीमा पनि प्रयोग गर्न थाले। घोडाको रेसिङदेखि लिएर फर्मुला वान टीमसम्म। वार्षिक विकिनी क्यालेण्डरदेखि इण्डियन प्रिमियर लिगसम्म उनको लगानी थियो।
माल्याको युनाइटेड स्प्रिट्सको व्यापार अझ जम्न थाल्यो। उनले सन् २००५ मा रोयल च्यालेन्ज ह्वीस्की बनाउने शाँ वालेस किने। सन् २००६ मा रामानोस भोड्का र व्यागपाइपर ह्वीस्की बनाउने कम्पनी हर्बर्टसन्स किने। सन् २००७ मा बेलायती ह्वीस्की कम्पनी ह्वाइट एण्ड मंक किने ।
आक्रमक रुपमा मदिरा कम्पनीको खरिद तथा भारतमा बढ्दो मदिराको कारोवारले विजय माल्याको कम्पनी युवी स्प्रिट्स भारत मात्रै होइन विश्वको सबैभन्दा ठूलो मदिरा कम्पनी बन्यो। भारतमा सबैभन्दा ठूला दुई ब्राण्डमध्ये एउटा दूध उत्पादनको कारोवार गर्ने आमूल बन्यो दोस्रो मदिरा बनाउने युवी स्प्रिट्स।
तव आयो किंगफिशर
२८ वर्षको उमेरमा सुरु गरेको व्यापारले माल्याको व्यवसायिक चमक देखाइरहेको थियो। तर माल्या आफूलाई लिकर किंगका रुपमा होइन भारतको उद्योगपतिका रुपमा स्थापित गर्न चाहन्थे। उनले त्यसका लागि इन्जिनियरिङ, फर्टिलाइजर, टेलिभिजनदेखि चार्टर्ड विमान कम्पनीसम्म सुरु गरे।
मदिराको व्यवसायमा माल्यालाई ४० देखि ४५ प्रतिशतसम्म मुनाफा थियो, तर उद्योगपतिका रुपमा आफूलाई स्थापित गर्न उनले चार्टर्ड विमान सेवापछि किंगफिशर एयरलाईन्स सुरु गर्ने निर्णय गरे।
'द बिजय माल्या स्टोरी' किताव लेख्ने गिरी प्रकाश भन्छन्, किंगफिशर एयरलाईन्समा उनले पानी जस्तै पैसा बगाए। किंगफिशरलाई उनले फ्लाइग फाइव स्टार होटलका रुपमा चिनाउने प्रयास गरे।
किंगफिशरमा मोडललाई एयर होस्टेसका रुपमा लिइयो, यात्रीका लागि विदेशबाट महँगा पत्र पत्रिका मगाइए। कसैको प्लेन छुटे उसलाई अर्को एयरलाइन्सबाट समेत पठाउने व्यवस्था गरियो। यही बेला पेट्रोलियमको मूल्य महँगो भएको थियो।
यो सबैको असर कम्पनीको मुनाफामा पर्यो। कतिपय बेला उनले कम्पनी खरिद गर्दा त्यसको बहिखाता समेत हेर्दैन्थे।
गिरि प्रकाश भन्छन्, माल्यालाई किंगफिशरको अन्तर्राष्ट्रिय उडान गर्नुथ्यो। त्यसका लागि किंगफिशरले भारतमा लाइसेन्स पाउने गरि शर्त पूरा गरेको थिएन। उनी एक दिन याचमा थिए, त्यहींबाट क्याप्टेन जिआर गोपिनाथलाई फोन लगाए। भने, 'म एयर डेक्कन खरिद गर्न चाहन्छु।' गोपिनाथले जवाफ दिए- 'एक हजार करोड।' माल्याले भोलिपल्ट डिमान्ड ड्राफ्ट पठाइदिए। माल्याले कम्पनीको व्यालेन्ससिट समेत हेरेनन्।
कसरी भए बर्बाद
सन् २०१२ मा किंगफिशर एयरलाईन्सका कर्मचारीले तलव नपाए पछि हड्ताल गरे। आयकर विभागले एयरलाईन्सको अकाउण्ट सिज गर्यो, एयरलाइन्स बन्द भयो। अक्टुवरमा सरकारले किंगफिशर एयरलाइन्सको लाइसेन्स सस्पेन्ड गरिदियो।
उनले अनेक प्रयासपछि पनि किंगफिशर एयरलाईन्सलाई व्युँताउन सकेनन्। एयरलाइन्स बन्द भएपछि कम्पनीमा दायित्व माथि दायित्व थपिंदै गयो। कम्पनी बन्द भएपनि अहिलेसम्म एयरलाइन्समा १५०० भन्दा बढी कर्मचारी पेरोलमा छन्।
ऋणको साँवा र व्याज बढ्दै गएको छ। समयमा कर चुक्ता नगर्दा त्यसको भार पनि थपिंदै गएको छ। एसबिआई बैंकले मात्रै माल्यासँग १६ सय करोड ऋण असुल गर्न बाँकी छ।
पिएनबीले किंगफिशर एयरलाइन्सलाई आठ सय करोड, आईडिबीआई बैंकले आठ सय करोड, बैंक अफ इण्डियाले ६५० करोड गरेर १६ बैंकले सात हजार करोड ऋण उठाउन बाँकी छ।
उता माल्याले मदिरा कम्पनी युवी स्प्रिट्सको अधिकांश सेयर बेलायती कम्पनी डायजियोलाई बिक्री गरिसकेका छन्। सन् २०१३ मा माल्यालाई डायजियोले २७ प्रतिशत सेयर किन्दा साढे छ हजार करोड भारु दिएको थियो। तर माल्याले यो पैसा किंगफिशरको ऋण तिर्न प्रयोग गरेनन्।
माल्याको दावी छ, बैंकबाट मैले ऋण लिएको होइन ऋण किंगफिशर एयरलाइन्सले लिएको हो। त्यसैले पैसा पनि मेरो व्याक्तिगत सम्पत्तीबाट होइन किंगफिशरबाटै असुल गर।
बैंकहरुले माल्यालाई भारत छाड्न नमिल्ने गरी राहादानी जफत गर्न माग गर्दै अदालतको ढोका ढक्ढक्याउन पुगेपछि उनी फरार भए। अघिल्लोपटक माल्या राज्य सभाका सांसद समेत थिए। एजेन्सीहरुको सहयोगमा
सम्बन्धित शीर्षकहरु
सीमापारी/अन्तराष्ट्रिय
भारतको गल्वान भ्यालीमा भारतीय र चीनीया सेनावीच हिंसात्मक झडप, एक अफिर्सस सहित दुई भारतीय सीपाहीको ज्यान गयो
भारतको लद्दाखस्थित गल्वान भ्यालीमा चिनियाँ र भारतीय सेनाबीच भएको हिंसात्मक झडपमा भारतीय सैनिकका एक कमाण्डरसहित तीन जनाको मृत्यु भएको छ
पत्रकार महासंघ यूरोप शाखाको अधिवेशन स्थगित
महासंघ युरोप शाखाको आगामी २४ जुनमा पदावधि सकिने भएकाले कोरोना महामारीका कारण उपयुक्त समय र परिस्थिति नभईन्जेल सम्म म्याद थपिएको जानकारी गराईएको छ भने सामान्य परिस्थिति बनेपछी केन्द्र संग समन्वय गर्दै अगाडी बढ़ने निर्णय गरेको छ ।
भारतमा संक्रमीतको संख्या बढ्दो ,मर्नेको संख्या पाँच हजार नाघ्यो
भारतमा कोरोनाभाइरसका कारण पछिल्लो २४ घण्टामा अहिलेसम्मकै धेरै सङ्क्रमित भएका छन्
भारतमा कोरोनाका संक्रमणका कारण मृत्युहुने क्रम बढदो,२४ घण्टामा १ सय ९४ जनाको ज्यान गयो
कोरोना भाइरसका कारण भारतमा बितेको चौबिस घण्टामा १ सय ९४ जनाको ज्यान गएको छ भने साढे ६ हजारभन्दा बढी संक्रमित थपिएका छन्
अमेरिकामा १७ लाख संक्रमीत १ लाख बढीको ज्यान गयो ,विश्वको सर्वशक्तिमान राष्ट्र कोरोना बिरुद्ध कडा सघर्षमा
नोवल कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट संयुक्त राज्य अमेरिकामा मृत्यु हुनेको संख्या १ लाख नाघेको छ । गत फागुनयता करीव तीन महिनाको अवधिमा ज्यान गुमाउनेको संख्या ६ अंकमा उक्लेको हो
आधा आकाश
प्रहरीले अन्याय गरेको भन्दै न्यायकालागि आवाज उठाईदिन पीडित महिलाको अपिल
आधी रातमा घरमा पसी हुलहुजत गर्ने माथी प्रहीले कारवाही नगरेको भन्दै आज पीडित महिलाले पत्रकार सम्मेलन गर्नु भएको छ
दाइजो बिरोधी अभियान चलाउन पीडितको नाममा प्रतिष्ठानको गठन
दाइजो प्रथाको न्यूनीकरणकोलागि काम गर्न एक प्रतिष्ठान निर्माण गरिने भएको छ
समाज
बिकासकालागि बिश्वसनीय संरचना बनाएर आउनुहोस सहयोग गर्छुः महानगर प्रमुख सरावगी
बीरगंज महानगरपालिकाका प्रमुख बिजय कुमार सरावगीले आउने आर्थिक वर्षमा बीरगंजमा करिब एक लाख बिरुवा रोपिने र त्यसकोलागि रकम बिनियोजन गरिएको बताउनु भएको छ ।
स्व.कोइरालाको जन्मजयन्तीको अवसरमा पर्सामा दुई पत्रकार सम्मानीत
गिरिजा प्रसाद कोईराला फाउण्डेशन पर्साले स्व. गिरिजा प्रसाद कोईरालाको ९६ औं जन्म जयन्तिको अवसरमा पर्साका दुई पत्रकारहरुलाई सम्मान गरेको छ ।
ग्यासको पाइप लिक हुदा भएको आगलागीमा एकको ज्यान गयो दुई घाइते
पर्साको जगरनाथपुर गाउँपालिका वडा नं २ दसौतामा ग्याँसको पाइप लिक भएर आगलागी हुँदा एक जनाको मृत्यु भएको छ भने दुई जना घाइते भएका छन् ।
बारामा चट्याङ लागेर चार महिलाको ज्यान गयो
बारामा चट्याङ लागेर चारजना महिलाको मृत्यु भएको छ । आज बिहान आएको पानीसंगै परेको चट्याङले कलैया उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १२ शीतलपुरका दुईजना र फेटा गाउँपालिका १ त्रिवेणीका दुईजना गरी चारजना महिलाको ज्यान गएको हो । कलैया १२ की ३५ बर्षीया आशादेवी महतो र ४५ बर्षीया अलिमा खातुन तथा फेटा गाउँपालिका वडा नम्बर १ की त्रिवेणीकी ३० बर्षिया सिन्दुदेवी र ४० बर्षिय सुनरपती देवीको मृत्यु भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय बाराका प्रहरी प्रवत्ता प्रहरी नायव उपरीक्षक गौतम मिश्रले जाकारी दिनुभयो ।
खेलकुद
बीरगंजमा एकताकालागि दौड सम्पन्न ४२ किमी म्याराथानमा बिभागीय कब्जा
एकतालागि दौड “बीरगंज म्याराथान”को उपाधी नेपाली सेनाका खगेन्द्र बहादुर भाटले जित्नु भएको छ । उहाँ त्रिभुवन आर्मी क्लबकासंग आवद्ध हुनुहुन्छ ।म्याराथानमा ४२ किलोमिटरको दौडको उपाधी भाट्ले जित्न सफल हुनु भएको हो
पर्सागढी गोल्डकपको उपाधी हेटौडालाई ,बिकासकालागि खेल स्पिरिट आवश्यकःमंत्री सोनल
पर्सागढी नगरपालीका को खेल मैदानमा पर्सागढी युवा स्पोर्टस क्लब बढनिहारले आयोजना गरेको प्रथम पर्सा गोल्डकपको उपाधी मकवानपुर फूटवल एकेडेमीले चुमेको छ
डेडलिफट्ट एण्ड बेञ्चप्रेस प्रतियोगीतामा सर्राफ प्रथम
बीरगंज फिजिकल फिट्नेस सेन्टरको आयोजनामा फ्रि ओपेन डेडलिप्mट एण्ड बेञ्चप्रेस प्रतियोगीता २०७६ बीरगंजको फिट्नेस कभडहलमा सम्पन्न भएको छ
वीरगन्जमा एकताका लागि दौड प्रतियोगिता हुने
वीरगन्जमा एकताका लागि दौड प्रतियोगिता हुने भएको छ । नेपाल सरकार रक्षा मन्त्रालय, नेपाली सेनाको पृतना २८ नम्बर बाहिनी जीतपुरको आयोजना तथा बीरगंज महानगरपालिका, भिजिट नेपाल २०२० प्रदेश नम्बर २ र वीरगंज उद्योग बाणिज्य संघको सहआयोजनामा फागनु १७ गते ‘वीरगन्ज म्याराथुन २०२०’ हुने भएको हो ।
तपाईको प्रतिक्रिया