देशभरि अहिले लैङिक हिंसाविरुद्धको १६ दिने अभियान जारी छ । लैङिक हिंसा अन्त्यको प्रतिबद्धता ः व्यक्ति समाज र सबैको ऐक्यबद्धता भन्ने नाराका साथ मंसिर १० देखि २५ गतेसम्म यो अभियान जारी रहनेछ ।
प्रत्येक वर्ष यसैगरी यो अभियान बिभिन्न संघ संस्था तथा सम्बन्धित निकायहरुको सहभागीतामा मनाउने गरिन्छ ।
१६ दिने अभियान मानाउनुको उद्देश्य भने लैङिक हिंसा न्यूनीकरण गर्नु नै हो । जसका लागि १६ दिनसम्म महिला हिंसाबारे सबैले चर्चा मात्रै गर्दैनन रोकथामका लागि प्रतिबद्धता समेत जनाउने गर्छन ।
तर १६ दिने अभियानका क्रममा निकै चासो र चर्चाको बिषय बनेर छलफल हुने भएपनि त्यस पछि खासै बहस हुदैन । १६ दिने अभियान सकिएपछि महिला हिंसा वा लैङिक हिंसा बिरुद्ध वकालत गर्ने संघसंस्थाहरु आफनो नियमित काममा फर्किन्छन । अभियान अभियानकालागि मात्र संचालन गरिए जस्तो हुन्छ ।१६ दिन पश्चात मात्रै होइन यो अभियान जारी रहँदा समेत लैङिक हिंसा हुने गरेको पाइएको छ ।
उदाहरण–१
मंसिर १० गतेदेखि देशभरि लैङिगक हिंसा अभियान जारी छ । तर ठयाक्कै २० दिन अगाडि रौतहटमा अमृता साहको हत्या भयो । जसको खुलासा करिब २० दिन पछाडि प्रहरीले गरेको पत्रकारसम्मेलनबाट भयो । अर्थात कार्तिक २६ गते आफ्नै छोरीको हत्यामा संलग्न रहेको अभियोगमा बाबुआमासहित सात जना पक्राउ परे अनि त्यो घटनाको पर्दाफास भयो ।
उदाहरण–२
यसैगरी आज भन्दा ठीक एक महिना अगाडि संघीय राजधानीमै एउटी यूवती बलात्कृत भइन । रत्नापार्कबाट लगेर केही यूवाहरुले उनलाई सामूहिक बलात्कार गरे । यो घटना २०७७ असोज १७ गते शनिबार रत्नपार्कबाट भक्तपुर जाने बसमा भएको थियो । जसको शिकार १७ वर्षीया किशोरी भएकी थिइन ।
उदाहरण–३
४ र ६ वर्षिया बालिका बलात्कृत भए । पर्साको पकाह मैनपुरमा छठको दिनमा र सखुवा प्रसौनीमा मंसीर ३ मा दुई जना नावाल बलात्कृत भएका हुन । दुबै घटनाका प्रतिवादी पक्राउ परे पछि यो घटना सार्वजनीक भएको हो । अभियान चलिरहेकै अवधी मंसीर १२ मा सर्लाहीको हरिपुरमा आफनै पिताले छोरीलाई बलात्कार गरेको घटना सार्वजनीक भयो । आमाले पति बिरुद्ध १३ गते प्रहरीमा उजुरी दिएपछि बलात्कारी प्रहरीद्वारा समातीए यी दुई घटना त उदारहण मात्रै हुन ।
पछिल्लो समय बलात्कारका घटना दिनहुँजसो सार्वजनिक भइरहेका छन । आर्थिक वर्ष २०७३÷०७४ यताको पाँच वर्षमा देशभर बलात्कारका ७ हजार ७ सय २ वटा घटना भएको नेपाल प्रहरीको तथ्यांकले देखाउँछ । यो आँकडा अनुसार, सरदर दैनिक चार महिला बलात्कृत हुने गरेका छन ।
नेपाल प्रहरीसँग भएको पछिल्लो पाँच वर्षको तथ्यांक हेर्दा बलात्कार मात्रै नभएर महिला हिंसा नै बढ्दो क्रममा रहेको देखिन्छ । तथ्यांक अनुसार घरेलु हिंसापछि बलात्कार र जबरजस्ती करणी उद्योगमा महिला बढी पीडित भएको देखिन्छ ।
प्रहरीका पूर्व सुरक्षाविदहरुले यो नैतिक मूल्य र सामाजिक मान्यता खस्किंदै गएका कारण अपराधको पारो चढिरहेको बताउँछन । पूर्व डिआइजी हेमन्त मल्लका अनुसार यस्ता घटनाहरुले समाजको चित्र समेत चित्रण गरिरहेको बताउछन् । जुन एकदम भयानक विषय हो,उनले भने । त्यही भएर यसतर्फ सबैको सकारात्मक पहलको आवश्यकता रहेको उनको तर्क छ ।
समाजमा महिला हिंसामा पनि घरेलु हिंसाका घटनाको संख्या उच्च देखिन्छ । आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ देखि २०७७/०७८ सम्ममा ७७०२ बलात्कार र २९३१ जबरजस्ती करणी उद्योग बलात्कार प्रयासका घटना भएका छन् भने घरेलु हिंसाबाट ५३ हजार ६२२ महिला पीडित भएका छन ।
यसरी घटना बढ्नुमा एक त समाजमा अपराधकै दर बढेको र त्यससँगै प्रहरीमा उजुरी दिने प्रचलन बढ्नुले पनि संख्या थपिएको प्रहरी अधिकारीको छ । आर्थिक वर्ष २०७३/७४ देखि २०७७/०७८ सम्म घरेलु हिंसाका घटनामा सरदर दैनिक २९ जना महिला न्यायको लागि प्रहरीकहाँ पुग्ने गरेको देखिन्छ ।
घरेलु हिंसा कसुर तथा सजाय ऐनले शारीरिक, मानसिक, यौनजन्य र आर्थिक यातनालाई घरेलु हिंसाको रूपमा परिभाषित गरेको छ ।
तपाईको प्रतिक्रिया