बीरगंज । अमेरिकाको नेब्रास्का विश्वविद्यालयबाट विज्ञानमा स्नातकोत्तर गरेका महावीर पुन यतिवेला बीरगंजमा छन । एसियाको नोबेल पुरस्कार भनेर चिनिने ‘रोमन म्यागासेसे अवार्ड’ विजेता पनि हुन् पुन ।

नेपालको विज्ञान र अनुसन्धानमा उल्लेखनीय योगदान गरेको भन्दै नेब्रास्काले उनलाई मानार्थ ‘डाक्टर’ उपाधिसमेत दिएको छ ।

हो उनै पुन तत्कालीन सोभियत सङ्घको आर्थिक र प्राविधिक सहयोगमा विसं २०२४ फागुन २८ गते सञ्चालनमा आएको वीरगञ्जस्थित कृषि औजार कारखाना पून सञ्चालनमा ल्याउन लागि परेका छन ।

बिदेशीले बनाईदिएको कृषि औजार कारखाना भने हाम्रै सरकारले २०५९ चैत ४ गते खारेज गर्ने निर्णय गरेको थियो ।

त्यसको ठिक २० वर्ष पछि २०७९ भदौ ३१ गते सरकारले उधोग संचालन गर्न १० वर्षकालागि पुनले नेतृत्व गरेको राष्ट्रिय अविष्कार केन्द्रलाई दिने निर्णय गर्यो ।

सरकारले निर्णय गरेर दिने बाहेक केन्द्रलाई आवश्यक सहयोग भने गरेको छैन ।

राष्ट्रिय अविष्कार केन्द्रका अध्यक्ष समेत रहेका महावीर पुन आफ्नो जीवनीसँग सम्बन्धित ‘महावीर पुन, सम्झना, सपना र अविरल यात्रा’ पुस्तक बिक्री गरेर कारखना चलाउने अभियानमा छन । त्यसकोलागि उनी अहोरात्र खटिरहेका छन ।

उनले पुस्तक बेचेर २० करोड रुपैया कारखना संचालनकालागि परिचालन गर्ने उद्धेश्य राखेका छन । कृषि औजार कारखानालाई जसरी भए पनि सञ्चालन गर्ने अठोटसहित लागिपरेका पुन अहिले पर्साका ग्रामीण इलाकामा पुस्त बेच्न निस्केका छन ।

अध्यक्ष पुनले कृषि औजार कारखानालाई पूर्ण रुपमा सञ्चालन गर्ने हो भने कम्तीमा पनि रु ६०/७० करोड खर्च गर्नुपर्ने बताउँछन् ।

‘केन्द्र आफैँले यो वर्षभित्रै पाँच करोड रुपैयाँ जतिको अत्याधुनिक मेसिन खरिद गर्ने तयारीमा जुटेको छ,’ उनले भने, ‘सरकारले पनि अत्याधुनिक खालका मेसिन खरिदमा सहयोगी भूमिका निर्वाह गरिदिएहुन्थ्यो । त्यसले कृषि औजार उत्पादनमा ठूलो महत्व राख्ने थियो ।’

केन्द्रले अहिलेसम्म कम्तीमा पनि एक लाख ३० हजारभन्दा धेरै पुस्तक बिक्री गरिसकेको छ । जसबाट हालसम्म पुस्तक छपाइको खर्च नकटाइकन ९ करोड ५० लाख भन्दा धेरै रकम सङ्कलन गरिसकेको छ । उनले कम्तीमा तीन लाख पुस्तक बेच्ने लक्ष्य राखेका छन् ।

उनको एउटा पुस्तकको मूल्य भने सात सय ५० तोकिएको छ । पुस्कत बेच्न ठोरी गाउँपालिकाको बिभिन्न ठाउँमा पुगका पुन उत्साहित छन । ग्रमीण भेगका स्थानीय बुद्धिजीवी र भद्र भलाद्मीले पनि पुन अभियानलाई साथ दिएका छन । ज्ञान वाटिका परिसरमा ७८थान र बजार क्षेत्रमा ११थान गरी जम्मा ८९थान पुस्तक खरिद गरि अभियान का निम्ति स्थानीयले पनि हातेमालो गरेका छन ।