logo

प्रधानमन्त्रीको चीन भ्रमणको समीक्षा-रेलमा उत्साहजनक प्रगति, तेलमा मौन

      6/22/2018 गते 00 00 मा प्रकाशित     2763   पटक पढिएको

८ असार, काठमाडौंं । चीनसँग रेल र तेल, पारवाहन र पूर्वाधार विकासको कुरा आउनासाथ केपी ओली र कमल थापाको नाम आउँछ । भारतले नाकाबन्दी लगाइरहेका बेला सन् २०१५ मा ओली प्रधानमन्त्री र थापा परराष्ट्रमन्त्री हुँदा चीनसँग महत्वपूर्ण सम्झौता र समझदारी भएका थिए । तर, ओली सरकार ढलेसँगै सहमतिहरु अलपत्र परे । चीनसँग भएका सम्झौता अब पुनः कार्यन्वयनको चरणमा अघि बढेपछि थापाले प्रधानमन्त्री ओलीको प्रशंसा गरेका छन् ।

प्रधानमन्त्री ओलीको दोस्रो चीन भ्रमणका क्रममा १४ बुँदे वक्तव्य जारी भएपछि थापाले ट्वीट गर्दै भने, ‘प्रधानमन्त्री केपी ओलीको चीन भ्रमणको क्रममा व्यापार, पारवाहन एवं रेल, बिजुली, पर्यटन र पूर्वाधार विकासबारे विगतमा भएको सहमति, सम्झौता/समझदाारी कार्यन्वयन गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त भएको पाउँदा खुसी लागेको छ । पेट्रोलियम पदार्थको वैकल्पिक आपूर्ति व्यवस्थालाई पनि छाड्नु हुँदैन । वेल डन ।’

नेपालमा दुई तिहाई बहुमत सहितको कम्युनिस्ट सरकार गठन हुनु र राजनीतिक स्थायित्व प्राप्त भइसकेको अवस्थामा चीन नेपालको विकास र सम्बृद्धिमा साझेदार बन्न खोजेको चिनिया नेताका पछिल्ला अभिव्यक्तिले पुष्टि गरेका छन् ।
चीनले ‘सम्बृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली’ भन्ने प्रधानमन्त्री ओलीको विकासको लक्ष्यमा साझेदार बन्ने प्रतिबद्धता लिखित व्यक्तव्यमै व्यक्त गर्नु सामान्य कुरा होइन ।

प्रधानमन्त्री ओलीको चीन भ्रमणबाट नेपालले प्राप्त गरेका उपलव्धी र नेपालको कमजोरीका सन्दर्भमा बहस शुरुमात्र भएको छ । यसै सन्दर्भमा पूर्व परराष्ट्रमन्त्री तथा राप्रपाका अध्यक्ष कमल थापासँग १४ बुँदे वक्तव्यमा केन्द्रित रहेर गरिएको संक्षिप्त कुराकानीलाई बहसको थालनीका रुपमा प्रस्तुत गरिएको छ ।

प्रधानमन्त्रीको चीन भ्रमण, उच्चस्तरीय वार्ता, द्विपक्षीय सम्झौता र संयुक्त वक्तव्यसम्मको सिलसिलालाई जोड्दा तपाई कति सन्तुष्ट हुनुन्छ ?

वास्तवमा म धेरै सन्तुष्ट छु र खुसी पनि लागेको छ । व्यापार, पारवाहन, कनेक्टिभिटीजस्ता धेरै विषयहरुमा उत्साजनक प्रगतिको सम्भावना देखिएको छ । हिजो म परराष्ट्रमन्त्री हुँदा सम्माननीय ओलीजीकै प्रधानमन्त्रीत्वमा धेरै काम गर्न खोजिएको थियो । तर, राजनीतिक अस्थिरताले गर्दा २ वर्षसम्म ती सहमति र सम्झौताहरु कार्यन्वयनमा जान सकेनन् । यसपटक राम्रो प्रगति हुने देखिएको छ, यो हाम्रो लागि खुसीको कुरा हो ।

तपाईले रेलको कुरामा खुसी व्यक्त गर्नुभयो तर तेलको कुरामा प्रधानमन्त्रीको ध्यान पुगेन भन्नुभएको हो ?

सबैभन्दा महत्वपूर्ण छुटेको भनेको तेल आपूर्तिको वैकल्पिक व्यवस्थासम्बन्धी कुरा हो । हाम्रो जस्तो भूपरिवेष्ठित मुलुक, तीनतीन पटकसम्म नाकाबन्दी भोग्नुपरेको इतिहास । बारम्बार प्राकृतिक प्रकोपका समस्याहरु परिरहने देशको निमित्त एउटैमात्र मुलुकमा निर्भर आपूर्ति व्यवस्था हुनु हुँदैन ।

त्यही भनेर हामीले पेट्रोलियम पदार्थको आपूर्ति सम्बन्धमा वैकल्पिक एरेन्जेमेन्ट गर्न खोजेको हो । तर यसपटक त्यो विषयमा थप प्रगति भएको देखिएन । अरु त्यो बाहेक हामीले हिजो गर्न खोजेका र अघि बढाएका सबै विषय परेको छ । मेरो चासोको विषय ट्रान्जिट थियो । यो कुरा तत्काल आर्थिक फाइदा हुने दृष्टिबाट भन्दा पनि हाम्रो राष्ट्रिय अस्थित्व -नेसनल सर्भाइभल) को लागि पनि आवश्यक हो । भूपरिवेष्टितत मुलुकले पाउने अधिकार भएकाले नेपालको रणनीतिक अस्थित्वको लागि आवश्यक भएको भनेर हामीले अघि बढाएको हो ।

तर, यसपटक पनि ट्रान्जिट प्रोटोकलमा त हस्ताक्षर हुन सकेन ?

त्यो प्राविधिक विषय नपुगेर नभएको होला । हामीले प्रोटोकल तयार पारेर अघि बढाएका थियौं । तर सरकार ढलेपछि २ वर्षसम्म रोकियो । अहिले प्रधानमन्त्रीको भ्रमणका क्रममा त्यो विषय आएको छ । अहिले सम्झौता भएन भने पनि चाँडै हुनसक्छ ।

चाँडो कार्यन्वयनमा लैजाने भनेर संयुक्त वक्तव्यमा आइसकेको छ । त्यसमा आश गर्ने ठाउँ छ ।

प्रधानमन्त्रीले यसबीचमा चीन र भारत दुवै छिमेकीको भ्रमण गर्नुभयो, कतातिरको भ्रमणलाई तपाई बढी आशावादी र परिणाममुखी देख्नुहुन्छ ?

प्रधानमन्त्रीले सन्तुलित परराष्ट्र नीति अघि बढाउन खोजेको मैले पाएको छु । यो स्वागतयोग्य कुरा हो । चीन भ्रमणको क्रममा केही कंक्रिट कुराहरु आएका छन् ।

तर, भारतको भ्रमण राजनीतिक दृष्टिबाट महत्वपूर्ण भए पनि कंक्रिट कुरा आएका छैनन् । जस्तै पञ्चेश्वरलगायत धेरै पेण्डिङ इस्युहरुमा कुनै प्रगति भएको छैन । खासमा भारत भ्रमणको उपलव्धी भनेको राजनीतिक रुपमा जुन प्रतिबद्धता आयो, नेपाल भारतबीचका थाती रहेका विषयहरु अघि बढाउन मौन छ ।

हुन त त्यो स्वभाविक पनि हो । भारतसँग केही समस्या थिए । विशेष गरि हिजो ओलीजी र भारतकोबीच चुनावअघि अत्यन्त तिक्ततापूर्ण सम्बन्ध थियो । एक महिनाभित्रै सबै कुरा मिलेर एकैपटक न्यानो सम्बन्धको अपेक्षा गर्न पनि सकिन्न । यद्यपि राजनीतिक रुपमा त्यो भ्रमण महत्वपूर्ण हुँदैहो ।

एकैपटक धेरै अपेक्षा पनि गर्नु हुँदैन । लगत्तै भारतीय प्रधानमन्त्रीको नेपाल भ्रमणले पनि त्यसलाई पुष्टि गरेको छ । खाली मेरो असन्तुष्टि चाहिँ नागरिक अभिनन्दन अस्वाभाविक भयो भन्ने हो । जनकपुर र काठमाडौं दुवै ठाउँमा मोदीजीको जुन नागरिक अभिनन्दन गरियो, त्यो बेला भएको थिएन ।

चीनलेसम्बृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली भन्ने हाम्रो प्रधानमन्त्रीको अभियानमा साथ दिने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुलाई चाहिँ कुन रुपमा लिने ?

यो भनेको नेपाल स्थिर सरकारतिर जान लागेको सन्देश पनि हो । चीन नेपाललाई सहयोग गर्न इच्छुक छ । हामी बेइजिङ जाँदा वा चिनियाँ नेताहरु काठमाडौं आउँदा सहमति सम्झौताहरु हुन्छन् । चीनलाई अनुरोध पनि गरिन्छ । तर, कार्यान्वयन गर्ने क्रममा सरकार अस्थिर भएकाले हामीलाई विश्वास गर्न गाह्रो हुन्छ भनेर उनीहरुले जहिले पनि भन्ने गरेका थिए ।

२ वर्षअघि हामीले चीनसँग ब्यापार तथा पारवहनको सम्झौता गर्दा पनि उनीहरुको आशंका त्यही थियो । जुन योजनाको कुरा गर्दैछौं, त्यो कार्यन्वयन हुन्छ भन्ने प्रश्न थियो । आखिर २ वर्षसम्म कार्यन्वयन भएन, उनीहरुको आशंका त सहि थियो । अहिले चिनियाँ बुझाइ के हो भने नेपालमा अब स्थिर सरकार आयो । हाम्रो आन्तरिक राजनीतिमा धेरै कुरा बिग्रेर गएको छ तर, स्थिर सरकार ५ वर्षका लागि आएको छ । त्यसैले सम्बृद्ध नेपाल र सुखी नेपाली भन्ने विकासको दृष्टिकोणलाई उनीहरुले सम्बोधन गरेको बुझ्न सकिन्छ ।

नेपालले पनि सी जिनपिङ विचाराधारबाट चीनले महान समाजवादी यात्रा अघि बढाउने कुरामा समर्थन जनायो नि । यसलाई चाहिँ राजनीतिक रुपमा दुईटा कम्युनिस्ट पार्टीका सरकारको प्रतिबद्धताका रुपमा बुझ्ने कि ?

यसलाई चाहिँ राजनीतिक रुपमा लिनुपर्छ । वास्तवमा कूटनीतिमा एक अर्काप्रति समर्थन गर्ने हो ।

तर, यसमा छलफल गर्दा विवादको विषय हुन्छ । म यसमा प्रवेश गर्न नचाहेकै हो । यस्ता राजनीतिक कुरा कन्ट्रोभर्सियल हुन्छ, जुन कुरा अहिले म गर्न चाहन्न । प्रधानमन्त्रीले चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको कार्यालयको भ्रमण गर्ने कुरा पनि उपयुक्त लागेको छैन । उहाँ भोलि पार्टी अध्यक्षको नाताले जाँदा कम्युनिस्ट पार्टीको कार्यालय भ्रमण गर्ने, राजनीतिक विचाराधारालाई समर्थन गर्ने एउटा कुरा हो । तर, प्रधानमन्त्रीको रुपमा त्यो उपयुक्त होइन ।

भोलि नेपालमा कुनै प्रधानमन्त्री भारतमा बिजेपीको कार्यालयमा जाने कुरा कति उपयुक्त हुन्छ ? यसमा चाहिँ पार्टीगत रुपमा उहाँहरुले टाइअप गर्न खोजेको देखियो । म यो भ्रमणको समग्र सम्झौताहरुमा सकारात्मक र खुसी छु । राजनीतिक पाटोमा असहमति छ । तर, यस कुरालाई अहिले नै विवादमा किन ल्याउनू ।

व्यक्तिगत रुपमा हिजो आफूसमेत संलग्न भएर अघि बढाएको तर बीचमा रोकिएर अहिले पुनः तीनै विषय अघि बढ्दा कस्तो लागेको छ ?

१० बुँदा चाहिँ आशावादी हुने ठाउँ छ । म व्यक्तिगत रुपमा नै खुसी छु । रेलको विषय कुरा गर्दा यो हाम्रो भन्दा पनि चीनकै एजेण्डा थियो । म सन् २०१५ मा चीन जाँदा हाम्रो एजेण्डा थिएन । त्यहाँ चिनियाँ विदेशमन्त्रीले हामीसम्म बोर्डरको कुनै न कुनै विन्दुसम्म रेले पुर्‍याउँछौं भन्ने जानकारी दिए ।

त्यसपछि हामीले तपाईहरुको २०२० सम्म रेल पुग्ने हो भने त्यो हामी कहाँ पनि पुग्नुपर्छ भनेको हो । आज रेलको सपना पूरा हुने दिशामा गयो । राष्ट्रिय दृष्टिकोणबाट पनि रेल र ट्रान्जिटको विषय हाम्रो उच्च प्राथमिकता थियो, जुन अब पूरा हुने दिशामा अघि बढेको छ । यसमा खुसी नहुने कुरा भएन ।

बिजुलीको कुरा गर्दा आजभन्दा १५/२० वर्षअघिसम्म प्रसारण लाइन सम्भावनाको कुरा थिएन ।

तर, चिनियाँहरुले यस्तो प्रविधिको विकास गरे कि लामो दूरीको ट्रान्समिसन लाइन न्युनतम विद्युत चुहावटमा टाढाटाढासम्म लैजान सकिन्छ । अब हामीलाई यसबाट पनि फाइदा हुँदैछ । समग्रमा प्रधानमन्त्रीको भ्रमण फलदायी र नेपालको दीर्घकालीन रणनीतिक हितमा छ । राजनीतिक पाटोमा भने मेरो रिजर्भेशन छ ।

अनि रेल चाहिँ कसले बनाउने हो ?

रेल चिनियाँले बनाउने हो । लगानीको मोडलमा सल्लाह गर्नुपर्छ । चिनियाँँ प्रविधिको आधारमा बनोस भन्ने हाम्रो चाहना हो । साभार-अनलाइनखबर

तपाईं हामीसंग फेसबुकट्वीटर मार्फत् पनि जोडिन सक्नुहुन्छ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

सम्बन्धित शीर्षकहरु



सीमापारी/अन्तराष्ट्रिय

दिल्लीमा आतिशीले लिइन मुख्यमंत्रीको शपथ,केजरीवालको निर्देशनमा दिल्लीका जनताको काम गर्ने प्रतिवद्धता ब्यक्त

दिल्ली । आम आदमी पार्टीकी विधायक आतिशी मार्लेनाले शनिबार साँझ दिल्लीको आदिल्ली सिथ्त राजभवनमा आयोजित समारोहमा दिल्लीका लेफ्टिनेन्ट गभर्नर वीके सक्सेनाले आतिशी मार्लेनालाई पदको शपथ दिलाएका थिए ।

भारतीय कम्युनिस्ट पार्टी (मार्क्सवादी) का महासचिव येचुरीको  निधन

भारतीय कम्युनिस्ट पार्टी (मार्क्सवादी) का महासचिव सीताराम येचुरीको ७२ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ।

रूससँग संयुक्त सैन्य अभ्यास गर्ने चीनको घोषणा

काठमाण्डौ ।चीनले यही सेप्टेम्बरमा रूससँग संयुक्त सैन्य अभ्यास गर्ने सोमबार जनाएको छ ।

समाज

‘पडकास्टिङस् सङ्क्षिप्त परिचय’ पुस्तक सार्वजानिक

काठमाडौं । सिएमआर नेपाल जर्नलिजम एकेडेमीले शुक्रबार जर्मन लेखिका ब्रीगीट हेगडर्नले लेखेको पडकास्टिङ विषयको पुस्तक सार्वजनिक गरेको छ।

श्रद्धालु भक्तजनकालागि ओम बिनायक ट्राभल्सको सौगात,मन्दीर सम्म निशुल्क बस सेवा

कलैया । कलैया देखी गढीमाई मन्दीर सम्म पहिलो पटक निशुल्क बस सेवा संचालनमा आएको छ ।

खेलकुद

क्रिकेट संघको तेश्रो साधारण सभा सम्पन्न ,क्रिकेटको बिकासकालागि प्रदेश सरकार कटिबद्ध छः मंत्री जयसवाल

बीरगंज । मधेश प्रदेश क्रिकेट संघको तेश्रो बार्षिक साधारण सभा आइतबार बीरगंजको सम्पन्न भएको छ ।

संघीय र प्रदेशमंत्रीद्वारा नारायणी रंगशालाको निरिक्षण,पूर्ननिर्माणको प्रतिवद्धता

बीरगंज । संघीय सरकारका खेलकुद मन्त्री तेजुलाल चौधरी र मधेश प्रदेश सरकारका खेलकुद मन्त्री प्रमोद जयसवाल सहितको टोलीले आज वीरगन्जको नारायणी रंगशालाको निरीक्षण गरेको छ ।
सम्पादक

कृष्णचन्द्र लामिछाने

९८५५०२२४९७

बिरगंज १४, पर्सा

सम्पर्क

सीमाना मिडिया प्रा.लि.
बिरगंज १४, पर्सा
सि.न.दर्ता प्रमाणपत्र नं.१८४०/०७६/७७/

info@simana.com, news@esimana.com


© 2021 Simana Media Pvt. Ltd.

Design and Development by Cyberlink Pvt. Ltd.