यसो हेर्दा लाग्न सक्छ, ‘हैन, एमालेहरु खराबै भए की क्या हो ?’

इसीमाना सम्वाददाता २०८१ फागुन २३ गते ०६: ४३ मा प्रकाशित 184 पटक पढिएको

राजेश राई

यता उर्जामन्त्री दिपक खड्का कुलमान घिसिङसँग कुस्ती खेल्छ । कुलमान मान्छेहरु भावुक हुन्छन् । र भत्सर्ना गर्छ, 'प्रधानमन्त्री र एमालेको ।

' उता ताप्लेजुङमा चन्द्र ढकाल केवलकार निर्माणमा लाग्छन् । केवलकार बिरोधी उत्तेजित हुन्छन् । र, भन्छन्, ‘एमाले मुर्दावाद, एमालेका नेताहरु मुर्दावाद ।’

बालेन ब्रो आफ्नै कर्मचारीसँग धुन्धुकारी शैलीमा सिगौंरी खेल्छ । काम गर्न सक्दैनन् । बालेनका मान्छेहरु आक्रोशित हुन्छन् । भन्छन्, ‘एमालेका नेता मुर्दावाद ।’ रवि लामिछानेहरु सहकारीका अरबौं रकम हिनामिना गर्छन् । संसदीय समितिले कारबाही गर भन्छ । कारबाही हुन्छ । उद्येलित हुन्छन् । भन्छन्, ‘एमालेहरु मुर्दावाद ।’

दुर्गा प्रसाईहरु बैंकको अरबौं ऋण तिर्दैनन् । बैंकले चिठी काटेपछि आक्रोशित भएर भन्छन्, ‘एमालेका नेताहरु मुर्दावाद ।’

सबै-सबैको मुर्दावाद, ‘एमाले, एमालेका अध्यक्ष र एमाले नेताहरु किन भइरहेका छन् ?’

यसो हेर्दा लाग्न सक्छ, ‘हैन, एमालेहरु खराबै भए की क्या हो ?’

यसलाई कसरी बुझ्ने ?

समाजशास्त्री/ अर्थशास्त्रीहरुका अनुसार विश्वका आर्थिक केन्द्रहरू तीव्र रूपले पूर्वतर्फ सरिरहेका छन् । विश्व पूँजीवादी प्रणाली स्थानान्तरण हुँदैछ । यूरोप, अमेरिकाबाट एशियातर्फ सर्दैछ ।

एसिया यसको मुख्य क्षेत्र बन्दैछ । माथितिरको चीन यसको केन्द्रभागमा ।

तलतिरको भारत पनि विस्तारै उठिरहेको छ । त्यसको ठ्याक्कै बीचमा नेपाल छ ।

विश्वको इतिहासमा अहिलेको समय तेस्रो चरणको एशियाली युग हो ।

अब यहाँनिर हेर्नुहोस्, काठमाडौंमा उभिएर अमेरिकनहरु बेइजिङतर्फ चियाउन चहान्छन् ।

पश्चिमाहरु काठमाडौंमा आरमसँग उभिएर चीन र भारततर्फ हेर्न चाहन्छन् । भारतीयहरु चाहन्छन्, ‘हाम्रो आदेश मानिरहोस् ।’

यी सबै कारणले पनि माथि उल्लेखित शक्तिहरु स्थायित्व र समृद्धि चाहन्नन् । उनीहरुलाई थाहा छ, 'एमाले बलियो राष्ट्रिय शक्ति भयो भने नेपाल समृद्धिको दिशामा अघि जान्छ ।

एमालेका र एमालेका नेतृत्वकर्ता केपी शर्मा ओली शक्तिशाली बनिरहे भने नेपालको स्वतन्त्रता, सार्वभौमिकता, भौगोलिक अखण्डता, राष्ट्रिय एकता बलियो हुन्छ । स्वाधिनता र स्वाभिमान अक्षुण्ण रहन्छ ।'

त्यही कारण अनेकन एजेन्सीहरु प्रयोगमार्फत् एमाले र एमालेअध्यक्षको गलत बिम्ब बनाएर कमजोर बनाउन चाहन्छन् ।

नोम चोम्स्की अमेरिकी भाषाविद्, दार्शनिक, इतिहासकार, सामाजिक चिन्तक ।

अमेरिकी साम्राज्यवादको आलोचक उनको अर्को परिचय हो ।

चोम्स्की विश्वका १० चर्चित जीवित विद्वान मध्ये एक मानिन्छन् ।

१० मध्ये जिउँदा विद्वानचाहिँ चोम्स्की मात्र हुन् प्लेटो, अरिस्टोटलबाट सुरु हुने १० को सूचीमा चोम्स्कीमात्रै जीवित छन् ।

मिडियाको सन्दर्भमा पनि चोम्स्की सबैभन्दा पढिने चिन्तक हुन् ।

नोम चोम्स्की र इडवार्ड एस हरम्यानले सन् १९८८ मा प्रकाशित गरेको ‘म्यानुफ्याक्चरिङ कन्सेन्ट : द पोलिटिकल इकोनोमी अफ द मास मिडिया’मा मिडियाले उत्पादन गर्ने विषयवस्तु पनि बजारका अन्य उत्पादनजस्तै नाफाका आधारमा हुने गर्छन् भन्ने निचोड प्रस्तुत गरेको छ ।

उनै चोम्स्कीले इराकमाथि अमेरिकाले आक्रमण गर्नुअघि कर्पोरेट हाउस/एजेन्सीहरुले कसरी माइन्ड फ्रेमिङ गर्छ ? यसमाथि गजब बिश्लेषण गरेका थिए ।

अमेरिकाले इराकी मान्छेहरुको नरसंहार गर्नेछ । दुनियाँले उनीहरूलाई मान्छे होइन, आतंककारी देख्नेछन् किनभने दुनियाँका कर्पोरेट मिडियाहरूले उनीहरूलाई आतंककारीका रूपमा माइन्ड फ्रेमिङ्ग गरिदिएका हुन्छन् । तर एउटा अमेरिकन (गोरा) माथि कसैले आक्रमण गर्यो भने त्यहाँ मानवताको प्रश्न उठ्छ । दुनियाँलाई रुवाइदिन्छन् ।’

उता ‘चिसो भनेकै कोकाकोला’ भने जस्तो आतंककारी भनेकै अमेरिका बिरोधी, मानवअधिकार भनेकै अमेरिकनहरुको जसरी एजेन्सीहरुले ‘माइन्ड फ्रेमिङ्ग' गरीदिने गरेका छन् ।

यता ‘चिसो भनेकै कोकाकोला’ भने जस्तो खराब भनेकै ‘एमाले र एमालेका नेताहरु’ भन्ने भाष्य बनाएर ‘माइन्ड फ्रेमिङ्ग’ गर्ने अभियान चलिरहेको छ ।

हो, यसैगरी ‘माइन्ड फ्रेमिङ्ग ’भइरहेको छ । आज अनेकन एजेन्सीहरुले एमालेको अभियान र नेताहरुका खराब भाष्य बनाइदिने गरेका छन् ।

गलत बिम्ब बनाउने अभियान जारी छ । त्यसलाई यसरी बुझन सक्यौं भने मात्रै आक्रमणको रहस्यलाई बुझ्न सकिन्छ ।